Jednym z podstawowych obowiązków pracodawców jest dbanie o bezpieczeństwo pracowników. Zakres działań został opisany w Kodeksie Pracy. Ocena ryzyka zawodowego to jeden z ważniejszych dokumentów BHP, które muszą zostać sporządzone w każdym zakładzie pracy. W jego treści zostają wskazane zagrożenia pojawiające się w środowisku pracy, które mogą spowodować uraz albo pogorszenie stanu zdrowia pracowników. Niezbędne jest również określenie możliwości i sposobu eliminacji lub minimalizacji tych zagrożeń. Ocena ryzyka zawodowego składa się z kilku etapów, które opiszemy poniżej.
Zebranie informacji i identyfikacja zagrożeń
Pierwszym krokiem podczas sporządzania oceny ryzyka zawodowego jest dokładne zaznajomienie się z zakładem pracy i zakresem obowiązków na poszczególnych stanowiskach. To zadanie zwykle jest czasochłonne, jednak analiza specyfiki pracy, rozmowa z pracownikami i kadrą kierowniczą pomagają w trafnym określeniu, jakie ryzyka występują w zakładzie pracy. Kolejnym etapem oceny ryzyka zawodowego jest identyfikacja zagrożeń. Po zebraniu niezbędnych informacji inspektor zajmuje się wskazaniem konkretnych zagrożeń, które występują na poszczególnych stanowiskach pracy. Robi to na podstawie obowiązujących przepisów oraz doświadczenia.
Oszacowanie i ocena ryzyka oraz plan działania
Kolejnym krokiem po określeniu zagrożeń, które występują na konkretnych stanowiskach pracy, jest określenie poziomu ryzyka wypadku albo choroby zawodowej. Dzięki temu łatwiej jest wskazać kroki, które będzie musiał podjąć pracodawca, by zwiększyć poziom bezpieczeństwa. Następnie inspektor zajmuje się identyfikacją ryzyk, czyli określeniem, czy zaliczają się do zagrożeń bezpośrednich, czy pośrednich i do jakiej grupy należą. Ostatnim krokiem jest określenie zaleceń, które mają na celu ograniczenie ryzyka w miejscu pracy.
Pracodawca ma obowiązek się do nich zastosować. Po wprowadzeniu ewentualnych zmian poziom bezpieczeństwa i higieny pracy zostaje zwiększony na tyle, jak bardzo jest to możliwe. Warto również wspomnieć, że mimo tego, że obowiązek przygotowania oceny ryzyka zawodowego spoczywa na pracodawcy, to może on oddelegować to zadanie innym osobom, na przykład firmie zewnętrznej, która specjalizuje się w takich zadaniach i zna wymogi prawne z zakresu BHP i oceny ryzyka.